Hatay‘ın tarihine hisli dokunuş: Tarihi yapıtları hekim titizliğinde arıyorlar
Kafkas Üniversitesi Fen yazın Fakültesi Sanat Tarihi Kısım Lideri Doç. Dr. Muhammet Arslan:
” Hatay‘da 720 Tane tescilli kültür varlığımız mevcut. Toplamda 307 hektarlık bir alandan bahsediyoruz”
HATAY – Tarihi ve kültürel istikametten epey Varlıklı olan Hatay’da, Kahramanmaraş merkezli zelzeleler nedeniyle yıkıntı altında kalan tarihi eserler uzmanlar tarafından adeta hekim titizliğiyle aranarak yıkıntı altından çıkarılıyor.
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat sarsıntılarından en Fazla etkilenen Hatay’da on binlerce yerleşim yeriyle birlikte tarihi binalar da yıkıntı oldu. Tarihi ve kültürel istikametten hayli Varlıklı olan Hatay’da yıkıntı altında kalan tarihi yapıtların kurtarılmasına yönelik çalışma başlatıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı koordinesinde gerçekleştirilen çalışmalarda uzmanlar tabip hassasiyetiyle yapıtları kurtarmaya çalışıyor. Kafkas Üniversitesi Fen yazın Fakültesi Sanat Tarihi Kısım Lideri Doç. Dr. Muhammet Arslan koordinesinde Hatay’ın tarihi Uzun Çarşısı içerisindeki 16. Yüzyıl Osmanlı mescitlerinden biri olan Yeni Camii’de çalışmalarını sürdüren takımlar Aka bir hassasiyetle yıkıntı altındaki nitelikli tarihi yapıtlara ulaşmayı hedefliyor. Yapıtların bulunduğu bölgelerde nokta atışı çalışmalar yapan takımlar, yapıtları ziyan görmeden yine gün yüzüne çıkarıyor. Çıkarılan eserler ise Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından süreksiz depolarda koruma ediliyor. Yapıtlarda bir hasar olması durumunda ise uzman takımlar tarafından onarımları tamamlanarak aslına Müsait hale getiriliyor.
“Hem kitabelerini hem taç kapı hem de minbere ilişkin nitelikli malzemeyi enkazdan çıkarmayı planlıyoruz”
Plan ve süsleme tarafından 16. Yüzyıl yapıtı olan Yeni Cami üzerinde titiz bir çalışma yürüttüklerini söyleyen Kafkas Üniversitesi Fen yazın Fakültesi Sanat Tarihi Kısım Lideri Doç. Dr. Muhammet Arslan, caminin 18. ve 19. yüzyıllarda tamirat gördüğünü belirterek “Yeni Mescit’te grup arkadaşlarımızla Birlikte caminin nitelikli gereçlerini enkazdan çıkarmayı hedefliyoruz. Caminin hem harim kapısında hem de minber taç kapısında iki Tane kitabesi var. Bunların dışında nitelikli bir taç kapısı Mevcut mermer materyalden. Bu kapının ahşap gereçleri bulunmakta. Minberi de epey hoş işçilikli, mermerden yapılmış. Hem kitabelerini hem taç kapı hem de minbere ilişkin nitelikli malzemeyi enkazdan çıkarmayı planlıyoruz” dedi.
Caminin Değerli nitelikli materyallerini çıkarmayı hedeflediklerini söyleyen Arslan, “Minberi bir Tüm olarak, taç kapıyı bir Tüm olarak düşünmek lazım. Bunlara ilişkin 30-40 modül elde edeceğimiz nitelikli materyal olacak. Birebir vakitte şadırvanı da Fazla kıymetli. Zira burası bir külliye. Tıpkı formda şadırvanda da mimari süslemeli taşlar mevcut. Bunları da enkazdan çıkarmayı hedefliyoruz” diye konuştu.
Tarihi yapıtları hekim titizliğinde arıyorlar
Tarihi yapıtları arama kurtarma faaliyetleri hassasiyetiyle yaklaştığını söyleyen Arslan, “Ben bu yaptığımız çalışmayı arama kurtarma faaliyetlerine benzetiyorum. Sarsıntının o birinci günlerinde o arama kurtarma takımları canlılara ulaşmak için zelzele gece olduğu için direkt nasıl ki Döşek odasına yönlendilerse biz de tarihi yapılardaki nitelikli materyalin yerini bildiğimiz için, yani kitabe, sütun, sütun başlığı, taç kapı, mihrap, minber, ahşap kapı kanatları üzere nitelikli gerecin yerini bildiğimiz için bütün enkazla uğraşmak yerine direkt o alana yönelip, o alanda yıkıntı arkeolojisi ismini verdiğimiz farklı bir metodoloji uygulayarak eserimizi sağlıklı, sağlam bir halde ve ya kimi de kırılmış, kesimli bir formda enkazdan çıkarıyoruz” sözlerini kullandı.
Temizlik ve envanter süreçlerinden sonra yapıtların muhafaza altına alınarak muhtaçlık gerektiği takdirde onarıma gidileceğini belirten Arslan, “Biz Gerekli belgeleme, paklık ve envanterleme çalışmasını yaptıktan sonra bunları süreksiz hafriyat konutu depomuza alıyoruz. Bizden sonra Özellikle hasar görmüş yapıtlarımız Kültür ve Turizm Bakanlığının ilgili üniteleri tarafından laboratuvarlarda restoratörler tarafından Gerekli onarım çalışması yapıldıktan sonra bu yapıtlarımız tekrar ihya edilirken özgün yerlerine konulmuş olacak” diye konuştu.
“Hatay’da 307 hektarlık alanda 720 Tane tescilli kültür varlığımız mevcut”
Hatay’da geniş bir coğrafyada pek Fazla kültürel varlığın bulunduğunu Anlatım eden Arslan, “Antakya kültür varlıkları istikametinden epey Kıymetli bir bölge. Hem tarihi hem kültürel dokusuyla Bir arada Değerli bir kentsel ve arkeolojik sit alanı. Hatay’da 720 Tane tescilli kültür varlığımız mevcut. Toplamda 307 hektarlık bir alandan bahsediyoruz. Biz burada yaklaşık 50 gündür çalışmalarımıza devam ediyoruz. 9 farklı üniversiteden 16 ilim insanı, 21’i de öğrencimiz olmak üzere başta sanat tarihçiler, arkeologlar, mimarlar, inşaat mühendislerinin de iç olduğu geniş iştirakli bir takımla, lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencilerimizin de eşlik ettiği bir çalışmayla buradaki programımıza devam ediyoruz” diye konuştu.
Yorum Yok