Türkiye, 14 Mayıs 2023 Pazar günü Bir arada yapılacak Cumhurbaşkanı ve 28. Devre Milletvekili genel Seçimleri için sandığa gitmeye hazırlanıyor.
6 Şubat’ta yaşanan Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen sarsıntılar nedeniyle yeni tedbirler altında yürütülen seçimlere 20 gün kaldı.
Bu seçimde, 5 Yıl boyunca vazife yapacak cumhurbaşkanı ile yeni parlamento üyeleri belirlenecek.
Seçimde, pusuladaki sıralamaya nazaran, Recep Tayyip Erdoğan, Muharrem İnce, Kemal Kılıçdaroğlu ve Sinan Oğan, cumhurbaşkanı adayı olarak yarışacak.
Milletvekili genel Seçimi’ne ise 24 siyasi parti ile Türkiye genelinde 151 Müstakil Milletvekili adayı girecek.
Bazı siyasi partiler, “Cumhur”, “Millet”, “Ata”, “Emek ve Özgürlük” ve “Sosyalist Sıkıntı Birliği” ittifakları ismi altında 5 başka ittifakla seçime girme kararı aldı.
Bu kapsamda, Beyaz Parti, MHP, BBP ve Yine Refah Partisi, “Cumhur İttifakı” ismiyle seçime katılıyor.
“Millet İttifakı”nı, CHP, YETERLİ Parti, Saadet Partisi, istikbal Partisi, Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA Partisi) ile Demokrat Parti oluşturdu.
Yeşiller ve Sol istikbal Partisi (Yeşil Sol Parti) ile Türkiye Personel Partisi (TİP), “Emek ve Özgürlük İttifakı” ismi altına seçime giriyor. Anayasa Mahkemesinde açılan kapatılması istemli davada süreç devam eden HDP de Yeşil Sol Parti listelerinden seçime katılıyor.
Zafer Partisi ve eşitlik Partisi, “Ata” ittifakı ismi altında, Türkiye Komünist Partisi, Türkiye Komünist Hareketi ve Sol Parti ise “Sosyalist Sıkıntı Birliği İttifakı” ismi altında seçime giriyor.
Türkiye geneli, 87 seçim çevresi
Seçime giren partilerden Beyaz Parti, BBP, Hak ve Özgürlükler Partisi, Halkın Kurtuluş Partisi, Memleket Partisi, millet Partisi, MHP, Sol Parti, Türkiye Komünist Hareketi, Türkiye Komünist Partisi, vatan Partisi, Yine Refah Partisi, Yeşiller ve Sol istikbal Partisi 87 seçim etrafının tümünde seçime katılıyor.
CHP 80, GÜZEL Parti 78, Zafer Partisi 75, Yenilik Partisi 74, Genç Parti 72, eşitlik Partisi 67, Anavatan Partisi 63, Sıkıntı Birliği Partisi 59, Türkiye Personel Partisi 55, ulusal Yol Partisi 49, eşitlik Birlik Partisi ise 47 seçim etrafında seçime giriyor.
Partiler, seçime katılmadıkları etraflarda sandık heyeti üyesi veremeyecek
Oyların sayım dökümünü yapacak sandık konseylerinin oluşumuyla ilgili yeni bir karar alındı.
Seçimlerin Temel Kararları ve Seçmen Kütükleri Hakkındaki Kanun’un ilgili hususu gereği, nihayet seçimlerde kendi listesinden yasama meclislerinden birine seçilmiş en az bir üyeye sahip olan yahut YSK tarafından tespit ve ilan edilen siyasi partilerden, o Vilayet ve ilçede teşkilatı bulunanlar, Vilayet ve ilçe seçim şuralarında birer temsilci bulundurma hakkına sahip. Kanuna nazaran, o seçim etrafında seçime katılmayan partilerin bu şuralarda temsilci bulundurma hakları sona eriyor.
YSK, bahisle ilgili yapılan müracaatlarda, bu husus kapsamında karar verdi. Buna nazaran, kimi seçim etraflarında seçime katılmayan partiler, bu heyetlerde temsilci bulunduramayacak. YSK’nın nihayet kararıyla, bu düzenleme Yurt dışı sandık şuraları için de geçerli olacak.
“Millet İttifakı”nın ismi, fermuar modeli uygulanan vilayetlerde pusulada yok
Millet İttifakı’nı oluşturan CHP ve ÂLÂ Parti, “fermuar modeli” denilen uygulama kapsamında 16 vilayette ortak Namzet çıkardı. Bu vilayetlerden Adıyaman, Hakkari, Çorum, Rize, Erzincan, Van, Batman, Bartın ve Düzce olmak üzere 9 vilayette CHP listelerinden, Gümüşhane, Bitlis, Aksaray, Yozgat, Bayburt, Muş ve Çankırı olmak üzere 7 vilayette ise DÜZGÜN Parti listelerinden seçime girilecek.
CHP ve UYGUN Parti yetkililerinin, ittifaka iç partilerden tekinin seçime girdiği bu yerler için hazırlanacak oy pusulalarında, “parti logosu üstünde ittifak isminin yer alması” talebiyle YSK’ye yaptığı müracaat reddedildi. Buna nazaran, bu 16 vilayette Biricik başına seçime giren CHP ve DÜZGÜN Parti, pusulada ittifak yazısı altında değil, kendi logo ve listeleriyle yer alacak. Tıpkı karar, ittifaka iç siyasi partilerden yalnızca birinin seçime girdiği bölgelerde diğer ittifaklar için de geçerli olacak.
191 bin 884 sandık kurulacak
Türkiye genelinde 973 ilçe, 1094 ilçe seçim konseyinde 191 bin 884 sandık kurulacak.
Yurt içi ve Yurt dışında Yekün 64 milyon 113 bin 941 seçmen oy kullanacak. Yurt içinde 4 milyon 904 bin 672 seçmen birinci Kez oy verecek. Cezaevinde tutuklu ve taksirli hatalardan hükümlü seçmen sayısı 53 bin 172.
Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan etkilenen vilayetlerden taşınan seçmenler, adresi kayıtlarını aldırdı. Seçmenler, adres kaydını nereye aldırırsa orada oy kullanacak, oylar o seçim etrafı için sayılacak. zelzele bölgesinden yaklaşık 133 bin seçmen diğer vilayetlere kayıtlarını aldırdı.
Deprem bölgesindeki faaliyetlerin hangi basamakta olduğunun takibi için YSK işçisi ve üyelere bölgede incelemelerini sürdürüyor. Bölgede inceleme yapan Heyet üyeleri, sandık kurulacak alanlarda sorun bulunup bulunmadığı ve varsa sorunların tahlili için Gerekli çalışmaları yapıyor.
Yurt dışında seçim
75 ülke ve 156 yerdeki Yurt dışı temsilciliğinde sandık şuraları oluşturuldu.
Gümrük kapılarında ve Yurt dışı temsilciliklerinde 27 Nisan 2023 Perşembe günü oy Eda süreci başlayacak. Gümrük kapılarında oy Eda 14 Mayıs 2023 Pazar günü saat 17.00’de bitecek. Yurt dışı temsilciliklerde ise oy Eda süreci, 9 Mayıs’ta sona erecek. Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenler, tatil günleri iç 24 saat müddetle oy kullanılabilecek.
Gümrüklerde ise 4 bin 671 gümrük sandık konseyi kuruldu. Yurt dışında, 3 milyon 416 bin 98 seçmen oy kullanacak. Yurt dışında birinci Kez oy kullanacak seçmen sayısı ise 277 bin 646.
Oy Eda saatleri 08.00-17.00
Tüm yurtta, oy Eda saatleri 08.00-17.00 olarak uygulanacak. oy vermenin bitiş saati geldiği halde sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler varsa, sandık heyeti lideri seçmenleri saydıktan ve kimliklerini aldıktan sonra Dizi ile oylarını kullanmalarına müsaade verecek. YSK’nın belirlediği bitiş saatinden sonra gelen seçmen oy kullanamayacak.
Sandık başına gelen seçmen, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan nüfus cüzdanı, resmi dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik evrakı, şoför dokümanı, Yargıç ve savcılar ile yüksek yargı organı mensuplarına verilen mesleksel kimlik kartı, avukat, noter ve askeri kimlik kartı üzere kimliğini tereddütsüz ortaya koyan fotoğraflı, resmi nitelikteki evraklardan birini lidere verecek ve seçmen Dizi numarasını söyleyecek. Bu evraklardan birini vermeyen seçmen oy kullanamayacak.
-Oylar hangi hallerde geçersiz sayılacak?
Seçmenler, cumhurbaşkanına ve milletvekillerine yönelik tercihte bulundukları iki başka oy pusulasını tıpkı zarfa koyarak sandığa atacak. önce cumhurbaşkanı seçimine ilişkin oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak.
Zarftan çıkan oy pusulalarında bir seçim cinsine ilişkin olanın geçersiz olması, başkasının geçersiz sayılmasını gerektirmeyecek.
“Evet” ya da “Tercih” mührü basılmayan, birdenbire Çok ittifaka, birebir ittifakta yer almayan parti yahut adaya mühür basılması halinde oylar geçersiz olacak.
Oy pusulasının bütünlüğünün bozulacak biçimde yırtılması yahut koparılması, pusula üzerine mühür dışında yahut mühür yerine rastgele bir Özel işaretin, isim, imza kaşesi yahut parmak izinin basılması da kullanılan oyu geçersiz kılacak.
Ayrıca, oy pusulasının bariz bir formda karalanması, çizilmesi yahut işaretlenmesi, zarftan işaret gayesi taşıyan rastgele bir husus çıkması hallerinde de oylar geçersiz sayılacak.
Seyyar sandıklarda en Çok 25 şahıs oy verebilecek
Hastalığı yahut manisi sebebiyle yatağa bağımlı seçmenler için birinci Defa 24 Haziran 2018’deki Cumhurbaşkanı Seçimi ve 27. Devre Milletvekili genel Seçimi’nde uygulanan “seyyar sandık” uygulaması, 14 Mayıs’taki seçimlerde üçüncü Sefer uygulamada olacak. Seyyar sandık uygulaması yalnızca Vilayet ve ilçe merkezlerinde yapılabilecek, bir seyyar sandıkta azami 25 seçmen oy verebilecek. 421 ilçede kurulacak seyyar sandıklarda 6 bin 215 seçmenin oy kullanacak.
Bu seçimde ayrıyeten birinci defa, kendileri için hazırlanan şablonla oy kullanacak görme engelliler için her sandığa şablon gönderilecek.
Seçim takvimi süreci nasıl işleyecek?
YSK’nin seçim takvimine nazaran, seçmen bilgi kağıtlarının dökümüne ve dağıtımına başlandı. Siyasi partilerden sandık konseyinde vazife alacak olan Üye listelerinin ilçe seçim konseyi başkanlığına verilmesi için süreç de başladı. YSK tarafından Milletvekili Kesin Namzet listeleri de 19 Nisan’a açıklandı. Seçim takviminin bundan sonraki süreci şöyle işleyecek:
27 Nisan: Gümrük kapıları ile Yurt dışında oy Eda süreci başlayacak.
4 Mayıs: Propaganda hürlüğü ve bir kısım seçim yasakları başlayacak.
7 Mayıs: Radyo ve televizyon propaganda konuşmaları başlayacak. Seçmen bilgi kağıtlarının seçmenlere dağıtımı tamamlanacak.
9 Mayıs: Yurt dışında oy Eda süreci sona erecek.
13 Mayıs: Seçim propaganda süreci saat 18.00 prestijiyle sona erecek.
14 Mayıs: oy Eda günü. Seçim yasakları saat 24.00’te sona erecek. Cumhurbaşkanı seçimi süreksiz sonuçları saat 23.59’a kadar ilan edilecek.
Cumhurbaşkanı seçimi ikinci oylamaya kalırsa
İlk oylamada geçerli oyların salt çoğunluğu sağlanmadığı takdirde 28 Mayıs’ta yapılacak Cumhurbaşkanı Seçimi’nin ikinci oylamasına ait seçim takvimi ise şöyle işleyecek:
15 Mayıs: İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin rastgele bir nedenle seçime katılmaması halinde Namzet ikamesi için belirlenen müddet saat 17.00’de sona erecek. Süreksiz sonuçların ilanının gecikmesi halinde Namzet ikamesine ait seçim takvimi buna nazaran teselsül ettirilecek. Propaganda devri başlayacak. Sandık heyetlerinin kararları ve tutanaklarına karşı ilçe seçim konseylerine yapılacak itiraz mühleti saat 17.00’de sona erecek ve ilçe seçim heyetlerince en geç saat 23.59’a kadar karara bağlanacak.
16 Mayıs: İlçe seçim heyeti kararları ile birleştirme tutanaklarına karşı Vilayet seçim şurasına yapılacak itiraz mühleti saat 17.00’de nihayet bulacak ve yapılan itirazlar Vilayet seçim heyetlerince en geç saat 23.59’a kadar karara bağlanacak.
17 Mayıs: Vilayet seçim şurası kararlarına ve Vilayet birleştirme tutanaklarına karşı YSK’ye yapılacak itiraz müddeti 17.00’de sona erecek. İlçe seçim heyetlerince, sandık heyeti ve diğer görevlilerin değişikliklerinin SEÇSİS’e işlenmesine başlanacak. Yurt dışı ilçe seçim kurulunca, varsa saklama ve ulaştırma şurası, sandık heyeti ve öteki görevlilerin değişiklikleri yapılacak.
18 Mayıs: Vilayet seçim konseyi kararlarına ve Vilayet birleştirme tutanaklarına karşı yapılan itirazlar YSK tarafından karara bağlanacak.
19 Mayıs: YSK tarafından Kesin seçim sonuçları Resmi Gazete ile radyo ve televizyonda ilan edilmek üzere ilgili mercilere gönderilecek.
20 Mayıs: Gümrük kapılarında ve Yurt dışında oy Eda süreci başlayacak.
24 Mayıs: Yurt dışında oy Eda süreci sona erecek. Radyo ve televizyon propaganda konuşmaları başlayacak.
27 Mayıs: Seçim propaganda periyodu saat 18.00’de sona erecek.
28 Mayıs: oy Eda günü.
29 Mayıs: Cumhurbaşkanı seçimi süreksiz sonuçları ilan edilecek. Sandık şuralarının kararları ve tutanaklarına karşı ilçe seçim şuralarına yapılacak itiraz müddeti 17.00’de sona erecek ve yapılan itirazlar ilçe seçim heyetlerince en geç 23.59’a kadar karara bağlanacak.
30 Mayıs: İlçe seçim şurası kararları ile birleştirme tutanaklarına karşı, Vilayet seçim heyetlerine yapılacak itiraz süreci saat 17.00’de sona erecek ve en geç saat 23.59’a kadar karara bağlanacak.
31 Mayıs: Vilayet seçim konseyi kararlarına ve Vilayet birleştirme tutanaklarına karşı, YSK’ye yapılacak itiraz mühleti sona erecek.
1 Haziran: Vilayet seçim konseyi kararlarına ve Vilayet birleştirme tutanaklarına karşı yapılan itirazlar YSK tarafından karara bağlanacak. YSK tarafından Kesin seçim sonuçları Resmi Gazete ile radyo ve televizyonda ilan edilmek üzere ilgili mercilere gönderilecek.
Yorum Yok